Versie van 7 jun 2019 om 16:12

De fiets is een wonderstaaltje van technisch vernuft. Vele natuurkundige, wiskundige en mechanische principes, die de wereld op z’n kop hebben gezet, verenigen zich in de fiets.

De fiets begon aan z’n spectaculaire opgang rond 1816. Revolutionair aan dit voertuig was dat het het eerste voertuig ooit was waarbij de wielen achter elkaar stonden in plaats van naast elkaar. Ondanks het feit dat de bestuurder mee moest lopen, ging de loopfiets al beduidend sneller dan lopen en op het juiste terrein zelfs even snel als een postkoets. 

De uitvinding van de trappers en de fietsketting was revolutionair. Voor het eerst konden mensen zichzelf extra snel op een voertuig voortbewegen, zonder gebruik te hoeven maken van dieren of van de eigen benewagen. 

In 1885 kwam er eindelijk een fiets die de potentie van een vervoermiddel voor gewone mensen had. Dit was de Rover safety of Rover veiligheidsfiets, die zo werd genoemd omdat je erop kon fietsen zonder van het minste of geringste al onderuit te gaan.

Vermeldenswaardig is de uitvinding van de luchtband (1888) en het ventiel (1890). Feitelijk werd de luchtband door het luchtventiel pas afdoende gebruiksvriendelijk voor een groot publiek.

De uitvindingen die voor de fiets zo kenmerkend zijn, waren noodzakelijke uitvindingen voor tal van ander machines, zoals de auto en mechanisatie machines. Net als internet nu was elektriciteit in deze eeuw aan z’n opmars begonnen toen bleek dat het principe voor de elektromotor, ontdekt in 1820, in 1888 effectief toepasbaar gemaakt kon worden. Theorie en praktijk lieten zich in deze eeuw steeds vaker en sneller verenigen. De fiets is in die ontwikkeling een essentieel onderdeel om het vak techniek inzichtelijk te maken.

De fiets werd voorzien van een hulpmotor die het voorwiel aandreef. Hiermee werd de wereld voor "Jan de arbeider" een stuk groter. In 1947 verschijnt in Parijs de eerste Solex. De productie van de Solex in Nederland begon in 1948 in Den Haag en duurde tot 1967. In de jaren 60 werd gemotoriseerd verkeer echt populair bij de jongeren. Langzaamaan veranderde de fiets voorzien van hulpmotor in een brommer. Kenmerkend was dat bijvoorbeeld de trappers voor de wet verplicht bleven. Men moest met de brommer ook kunnen fietsen.

Uitnodiging

Ik nodig studenten met belangstelling voor geschiedenis uit om de machine fiets te onderzoeken.