Gratis
Gratis is een term uit het Latijn en wordt gebruikt in diverse Romaanse en Germaanse talen (zoals Nederlands, Afrikaans, Deens, Duits, Engels, Frans, Fries, Noors, Portugees, Spaans, Zweeds, Italiaans) in de betekenis van 'kosteloos' (ergens niet voor hoeven te betalen). In de zelfde lijn van gratis kennen we;
Gratis versus libre
Gratis versus libre is het onderscheid tussen de twee betekenissen van het Engelse bijvoeglijke naamwoord "free", namelijk "kosteloos" (gratis) en "met weinig of geen beperkingen" (libre of vrij). De dubbelzinnigheid van "free" kan problemen veroorzaken, waar het onderscheid belangrijk is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij wetten met betrekking tot het gebruik van informatie, zoals auteursrechten en patenten.
Trivia
Trivia is het meervoud van trivium. In het oude Griekse onderwijs zijn dat de drie basisvakken van de zeven vrije kunsten (artes liberales): overtuigen (retorica), onderzoeken (dialectica), schrijven (grammatica). Zij werden eeuwenlang beschouwd als de basis van iedere scholing, en als noodzakelijke voorbereiding van de ‘vrije mens’ op het praktische leven (ethica). Later is trivia "feiten, (bijzondere) weetjes" gaan betekenen.
- In 1966 smeedde Robert Heinlein het begrip There Ain't No Such Thing As A Free Lunch, wat wil zeggen dat er voor gratis zaken achteraf betaald zal moeten worden.
Voorbeeld
Freeware is gratis en (meestal) niet vrij, opensourcesoftware of vrije software is gratis en vrij: het recht om de broncode van de software te herverdelen.